Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Acta Natura et Scientia, yüksek kaliteli bilimsel yayınlar, bilimsel bulgulara yönelik kamu güveni ve özgün fikirler için gereken itibarı sağlamak için var olan belirli etik standartları takip eder. Acta Natura et Scientia, Yayın Etiği Komitesi'ne (COPE) bağlıdır ve Code of Conduct ile Recommendations of the International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) kurallarına uymaktadır.

Acta Natura et Scientia'ya makale gönderen yazarlar, çalışmalarının özgün olduğunu ve başka bir yerde yayınlanmadığını veya yayın değerlendirmesi altında olmadığını onaylarlar. Ayrıca, yazarlar gönderilen makalelerin başka makalelerden veya çalışmalardan tamamen veya kısmen kopyalanmadığını veya intihal edilmediğini onaylarlar. Yazarlar, makaleleriyle ilişkili olası çıkar çatışmaları veya kısmi çıkarları olmadığını onaylarlar.

Acta Natura et Scientia, yayımlanmadan önce gönderilen tüm makalelerde intihal olup olmadığını kontrol edecektir. Yayımlama sürecinin herhangi bir aşamasında intihal tespit edilirse, bu hususlar dikkate alınarak yazardan makaleyi yeniden yazması talep edilecektir. Her makale intihalin önlenmesi için iThenticate® tarafından taranacaktır. Herhangi bir makale %30 oranında intihal içeriyorsa makale reddedilecek ve yazara bildirilecektir. Yazarların, makaleyi yayımlamak üzere göndermeden önce içeriğini kontrol etmelerini önemle tavsiye ederiz. İntihal ve benzerlik oranı, diğer ücretsiz çevrimiçi yazılımlar kullanılarak da kontrol edilebilir.

Acta Natura et Scientia, gönderilen makalelerin objektif ve adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlik değerlendirme sürecinden geçmesini ve yazarlar ile hakemler arasında gerçek veya potansiyel çıkar çatışmalarının önlenmesini taahhüt eder.

 

EDİTÖRLERİN VE YAZI KURULU'NUN SORUMLULUKLARI

Editöryal Sorumluluklar ve Bağımsızlık

Acta Natura et Scientia'nın tüm editörleri dergideki değerlendirmelerinde ve kararlarında bağımsızdır. Hiçbir dış ve/veya iç faktör kararlarını etkileyemez. Editörler herhangi bir olumlu ve/veya olumsuz kısıtlamaya maruz kalırlarsa, kısıtlamaya dahil olanlara karşı yasal işlem başlatma hakkını saklı tutarlar. Öte yandan editörler dergideki kararlarından sorumludur. Baş editör, dergi içeriğinden ve zamanında yayımlamadan sorumlu tek kişidir.

Gizlilik ve Çıkar Çatışması

Derginin editörleri ve Editör Kurulu üyeleri, alan editörleri, istatistik editörleri, dil editörleri, metin editörleri, tasarım editörleri ve gerektiğinde ombudsman dışındaki üçüncü kişilerle gönderilen materyalleri paylaşmaktan ve gönderilen materyalleri kendileri kullanmaktan men edilir. Bir editör ile bir yazar veya yazarın kurumu arasında iş birliği veya rekabet açısından çıkar çatışması varsa, Editör Kurulu'nun başka bir üyesi değerlendirme sürecini yönetmek üzere görevlendirilir.

Yayın Kararları

Editörler, alanında uzman en az iki hakem atayarak gönderilen makalelerin hakem değerlendirmesi sürecini tamamlamasını sağlar. Baş editör, araştırmacılar ve okuyucular için yazının önemini, hakem raporlarını, intihal ve telif hakkı ihlallerini yasal konular olarak göz önünde bulundurarak bir yazının yayınlanması kararından sorumludur. Baş editör, kararı için diğer editörler ve hakemlerle görüşebilir.

 

DEĞERLENDİRİCİLERİN SORUMLULUKLARI

Editörün Kararına Katkı

Gönderilen bir makalenin hakem değerlendirmesi, bilimsel içeriğinin, bilimsel düzeninin ve derginin ilkelerine uygunluğunun kontrol edilmesi ve uygun olmayan makale içeriği için hakem görüşünün uygunluğun sağlanması için iletilmesidir. İnceleme süreci, hakemlerin makalelerin değerlendirmelerini editörlere iletmelerini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda makalelerin içeriğini iyileştirme fırsatı da verir.

Çabukluk

Bir makalenin değerlendirilmesi için görevlendirilen bir hakem, makalenin içeriğinden farklı bir bilim alanında uzmansa, makalenin konusuna çok fazla girmişse, değerlendirme için zamanı kısıtlıysa veya çıkar çatışması yaşıyorsa, o zaman atanan editöre bilgi vermeli ve geri çekilmesini istemelidir. Makalenin içeriği hakemin uzmanlık alanına uyuyorsa, o zaman değerlendirmeyi tamamlamalı ve raporu mümkün olan en kısa sürede editöre göndermelidir.

Mahremiyet

Makalelerin değerlendirilmesi için görevlendirilen hakemler, makalelerin gizli belgeler olduğunu önceden onaylar ve bu belgelerle ilgili hiçbir bilgiyi değerlendirmeye katılan editörler dışında üçüncü kişilerle paylaşmazlar. Hakemler, makaleler yayımlanmak üzere kabul edildikten veya reddedildikten sonra bile bilgi paylaşmamaya devam ederler.

Değerlendirme için hakeme gönderilen yazıda bir fikrin izinsiz kullanıldığı şüphesi varsa COPE akış şeması doğrultusunda “What to do if you suspect a reviewer has appropriated an author's ideas or data?” (Bir hakemin bir yazarın fikirlerini veya verilerini sahiplendiğinden şüpheleniyorsanız ne yapmalısınız?) sorusu takip edilir.

Objektiflik Standartları

Hakemler eleştirilerini bilimsel bir arka plana dayandırmalı ve ifadelerinde bilimsel kanıtlara yer vermelidir. Hakemler tarafından makaleleri iyileştirmek için yapılan tüm yorumlar açık ve doğrudan olmalı ve yazarın duygularını rahatsız etmekten uzak bir şekilde yazılmalıdır. Hakaret içeren ve aşağılayıcı ifadelerden kaçınılmalıdır.

Atıfta Bulunulan Kaynakların Uygunluğu

Hakemler, bir referansa atıfta bulunmadan kullanılan metindeki atıfları kontrol etmelidiri. Yayımlanmış makalelerdeki ifadeler, gözlemler, sonuçlar veya kanıtlar, ilgili referansın atıfıyla alıntılanmalıdır. Hakemler ayrıca, atıfta bulunulan referans(lar)da alıntıların varlığının gerçekliğinden de emin olmalıdır.

Çıkar Çatışması

Hakem, yazar(lar)ın bir veya birden fazla çıkarına ilişkin bir durumda ise, görevli editöre bilgi vermeli ve hakemlikten çekilmesini istemelidir.

YAZARLARIN SORUMLULUKLARI

Yazarlar, dergiye ve nihayetinde tüm bilimsel çabalara olan güveni zedeleyebilecek araştırma sonuçlarını yanlış sunmaktan kaçınmalıdır. Araştırmanın bütünlüğünün ve sunumunun korunması, aşağıdakiler de dahil olmak üzere iyi bilimsel uygulamaları izleyerek sağlanabilir:

  • Makale aynı anda değerlendirilmek üzere birden fazla dergiye gönderilmemiştir.
  • Makale daha önce (kısmen veya tamamen) yayınlanmamışsa, yeni çalışma önceki bir çalışmanın genişletilmesiyle ilgili değilse (metnin yeniden kullanılmasına dair şeffaflık sağlayın ("kendi kendine intihal")).
  • Gönderi sayısını artırmak için tek bir çalışma birkaç parçaya bölünüp farklı dergilere gönderilmez veya zaman içerisinde tek bir dergiye gönderilmez (örneğin “salami-publishing”).
  • Sonuçlarınızı desteklemek için hiçbir veri (görüntüler dahil) uydurulmamış veya manipüle edilmemiştir.
  • Başkalarına ait hiçbir veri, metin veya teori, yazarların kendi eserleriymiş gibi sunulmaz ("intihal"). Diğer çalışmalara uygun şekilde atıfta bulunulmalıdır (bu, yakından kopyalanmış (neredeyse kelimesi kelimesine), özetlenmiş ve/veya başka sözcüklerle ifade edilmiş materyali içerir), materyalin kelimesi kelimesine kopyalanması için tırnak işaretleri kullanılır ve telif hakkıyla korunan materyal için izinler alınır.
  • Önemli not: Dergi, intihal denetimi için yazılım kullanacaktır.
  • Çalışmanın tüm yazarlarından çalışmanın gönderilmesi için onay alınmıştır.
  • Gönderide isimleri yer alan yazarlar bilimsel çalışmaya yeterli katkı sağlamış olup, bu nedenle sonuçlar konusunda kolektif sorumluluk ve hesap verebilirliği paylaşırlar.

Raporlama Standartları

Orijinal araştırma makalelerinin yazarları sonuçları sunmalı ve bunları uygun bir şekilde onlarla tartışmalıdır. Makalelerin metodolojik içerikleri tekrarlanabilir olması gerektiğinden, yazarlar açıklamalarında net olmalı ve bilerek yanlış veya eksik veri bildirmemelidir. Derleme türü makalelerin yazarlarının, derleme konularının alanında uzman değillerse veya yeterli arka plan bilgisine veya ilgili önceki çalışmalara sahip değillerse bu tür makaleler yazmaları önerilmez.

Verilere Erişim ve Saklama

Yazarlardan gerektiğinde ham verilerini sunmaları istenebilir (etik durumlar vb.). Bu nedenle, makalelerin ham verileri gerektiğinde sunulmak üzere güvenli bir şekilde saklanmalıdır. Yayınlardan sonra ham verilerin saklanma süresi en az 10 yıl olmalıdır.

Özgünlük ve İntihal

Gönderilen makalelerin yazarları, yazılarının özgün olduğundan veya alıntılarda referansların yer aldığından emin olmalıdır.

Acta Natura et Scientia, yayımlanmadan önce gönderilen tüm makalelerde intihal olup olmadığını kontrol edecektir. Yayımlama sürecinin herhangi bir aşamasında intihal tespit edilirse, bu hususlar dikkate alınarak yazardan makaleyi yeniden yazması talep edilecektir. Her makale intihalin önlenmesi için iThenticate® tarafından taranacaktır. Herhangi bir makale %30 oranında intihal içeriyorsa makale reddedilecek ve yazara bildirilecektir. Yazarların, makaleyi yayımlamak üzere göndermeden önce içeriğini kontrol etmelerini önemle tavsiye ederiz. İntihal ve benzerlik oranı, diğer ücretsiz çevrimiçi yazılımlar kullanılarak da kontrol edilebilir

 

Çoklu, Tekrarlanan, Gereksiz veya Eş Zamanlı Gönderimler

Aynı araştırmayı bildiren birden fazla yayın üretmek onaylanmış bir yol değildir. Yazarlar bu tür durumlara dikkat etmeli ve aynı makaleyi aynı anda farklı dergilere göndermemelidir.

Makale Yazarlığı

Makalelerde yalnızca aşağıdaki kişiler yazar olarak yer almalıdır:

  • Bir çalışmada kavram, tasarım, uygulama, veri toplama ve/veya analizine önemli katkı sağlayan araştırmacılar,
  • Makalenin hazırlanması veya eleştirel revizyonunda yer alan araştırmacılar,
  • Araştırmacılar makalelerin son halini onaylayarak gönderimi kabul ettiler.

Yukarıdaki liste dışındaki katkıda bulunanlar (teknik yardım, yazma ve düzenlemede yardımcılar, genel katkılar, vb.) yazarlar listesine dahil edilmemeli ancak teşekkür bölümünde listelenebilir. Makalelerin sorumlu yazarları, katkıda bulunanlar içinde yazar olarak ve teşekkür bölümünde yer alacak olanların ayrı bir listesini sağlamalıdır.

Yazarlıktaki Değişiklikler

Gönderimlerden sonra yazar listesinde yapılacak herhangi bir değişiklik, örneğin ekleme, silme veya yazarların sırasındaki değişiklikler, her yazar tarafından onaylanmalıdır. Acta Natura et Scientia editörleri, yayımlanmadan önce veya sonra yazarlık anlaşmazlıklarını araştırma veya yargılama konumunda değildir. Yazarlar arasında çözülemeyen bu tür anlaşmazlıklar ilgili kurumsal otoriteye yönlendirilmelidir.

Kabul edilen makalenin yazarlarının eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini talep ederseniz:

Çevrimiçi yayımdan önce: İlgili yazar Yönetici Editör ile iletişime geçmeli ve (a) değişikliğin nedenini ve (b) kaldırılan veya eklenen yazarlar dahil olmak üzere tüm ortak yazarların yazılı onayını sağlamalıdır. Lütfen makalenizin değişiklikler üzerinde mutabakata varılıncaya kadar yayımlanmayacağını unutmayın.

Gönderimden sonra yazarlık değişikliği talebinde bulunmak için kullanılabilecek bir şablon şöyledir:

Tüm yazarların imzalı formu info@actanatsci.com adresine kendi e-posta adresleri (tercihen kurumsal e-posta) aracılığıyla göndermeleri gerekmektedir.

Çevrimiçi yayımdan sonra: Çevrimiçi bir sayıda yayınlanan bir makalede yazar adlarının eklenmesi, silinmesi veya yeniden sıralanması talepleri yukarıda belirtilen aynı politikaları izleyecek ve yayım sonrası ilave bir Düzeltme (Corrigendum) yayınlanması ile sonuçlanacaktır.

Çıkar Çatışması

Yazarlar, makalelerinde herhangi bir çıkar çatışması olup olmadığını açıkça beyan etmelidir. Makalelerin konusuyla ilgili bir çıkar çatışmasının olmadığı da beyan edilmelidir. En yaygın çıkar çatışması türleri finansal destek, eğitim, diğer fon türleri, kişisel veya kurumsal ilişkiler ve bağlılıklardır. Çalışmalar için tüm finansal destek kaynakları (hibe veya diğer referans numaralarıyla birlikte) beyan edilmelidir.

Olası Çıkar Çatışmalarının Açıklanması

Yazarlar, çalışmayı etkileyebilecek veya önyargılı hale getirebilecek tüm ilişkileri veya çıkarları açıklamalıdır. Bir yazar çatışmalar olduğunu hissetmese de ilişkilerin ve çıkarların açıklanması daha şeffaf bir süreç sağlar ve çalışmanın doğru ve nesnel bir şekilde değerlendirilmesine yol açar. Gerçek veya algılanan çıkar çatışmalarının farkında olmak, okuyucuların hak sahibi olduğu bir bakış açısıdır ve araştırmayı destekleyen bir kuruluşla finansal bir ilişkinin veya danışmanlık çalışması için tazminatın uygunsuz olduğu anlamına gelmez. Araştırmayla doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olan olası çıkar çatışmalarına örnekler şunları içerebilir ancak bunlarla sınırlı değildir:

  • Fon sağlayan kuruluşlardan alınan araştırma hibeleri (lütfen araştırma fon sağlayıcısını ve hibe numarasını belirtin)
  • Sempozyumlarda konuşma karşılığında onur ödülü
  • Sempozyuma katılım için maddi destek
  • Eğitim programlarına mali destek
  • İstihdam veya danışmanlık
  • Bir proje sponsorundan destek
  • Danışma kurulu veya yönetim kurulu veya diğer yönetim ilişkileri türlerindeki pozisyon
  • Çoklu bağlılıklar
  • Finansal ilişkiler, örneğin sermaye sahipliği veya yatırım payı
  • Fikri mülkiyet hakları (örneğin patentler, telif hakları ve bu haklardan elde edilen telif hakları)
  • Çalışmada maddi çıkarı olabilecek eş ve/veya çocukların varlıkları.

Referansların Kabulü

Yazarlar, kaynaklarının izni olmadan kişisel olarak elde edilen bilgileri (konuşmalar, yazışmalar veya çevredekilerle yapılan tartışmalar, kişisel görüşmeler, vb.) kullanmamalıdır. Özel belgeler veya hibe başvurularının hakemliğiyle ilgili bilgiler, ilgili hizmeti sağlayan yetkililerin izni olmadan kullanılmamalıdır.

Akran Değerlendirmesi

Yazarlar, hakem değerlendirme sürecine dahil olmak zorundadır ve ham verilere, etik onaylar için kanıtlara, hasta onaylarına ve editörlerin telif hakkı feragat formu taleplerine ve açıklamalarına yanıt vermede iş birliği yapmalıdır. Yazarlar, hakem değerlendirme süreci tarafından oluşturulan revizyon önerilerine olumlu veya olumsuz bir şekilde yanıt vermelidir. Olumsuz yanıtlarına karşı görüşlerini de dahil ettiklerinden emin olmalıdırlar.

Gönderi yapan yazarların aşağıdakileri teyit etmesi gerekmektedir:

  1. Yazılar gönderen yazarın özgün çalışması olmalıdır.
  2. Gönderilen yazıların daha önce yayımlanmamış olması gerekmektedir.
  3. Çıkar çatışması olmamalıdır. Varsa açıkça belirtilmelidir.
  4. Yazarlar, makalenin hazırlanmasında kullanılan tüm veri kaynaklarını belirtmelidir.

Lütfen dikkat: Bir makaleyi aynı anda birden fazla dergiye göndermek etik değildir.

İnceleme yapanların aşağıdakileri teyit etmesi gerekir:

  1. Makaleler, yazar(lar)ın cinsiyeti, ırkı, etnik kökeni, dini, vatandaşlığı veya siyasi görüşü ne olursa olsun, makalenin fikri içeriğine göre adil bir şekilde incelenir.
  2. İnceleme süreci sırasında herhangi bir çıkar çatışması gözlemlenirse mutlaka editöre bildirilmelidir.
  3. Makaleye ait bilgiler gizli tutulur.
  4. Yayımlanmayı reddetmeye sebep olabilecek bilgilerin editöre iletilmesi zorunludur.

Editörler aşağıdakileri teyit etmelidir:

  1. Makaleler, yazar(lar)ın cinsiyeti, ırkı, etnik kökeni, dini, vatandaşlığı veya siyasi görüşü ne olursa olsun, makalenin fikri içeriğine göre adil bir şekilde incelenir.
  2. Yazılara ilişkin bilgiler gizli tutulur.
  3. Makalelerle ilgili olarak gözlemlenen herhangi bir çıkar çatışması açıklanmalıdır.

Araştırmada Hayvanların Kullanımına İlişkin Etik İlkeler

Acta Natura et Scientia, canlı hayvanlar kullanılarak yapılan deneyleri raporlamak için ARRIVE yönergelerini (www.nc3rs.org.uk/ARRIVE) onaylamaktadır. Yazarlar ve hakemler, https://www.nc3rs.org.uk/arrive-guidelines adresinde bulunabilen ARRIVE yönergelerini bir kontrol listesi olarak kullanabilirler.

Hayvan denekleri üzerinde orijinal araştırma içeren yazılar bir etik inceleme komitesi tarafından onaylanmış olmalıdır. Proje tanımlama kodu, onay tarihi ve etik komite veya kurumsal inceleme kurulunun adı Materyal ve Yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Hayvanlarla ilgili araştırmalar için, potansiyel olarak elde edilen herhangi bir fayda, katılan hayvanların maruz kaldığı zararla ilişkili olarak önemli olmalıdır. Yazarlar, araştırmalarının genel olarak kabul görmüş "3R" ile uyumlu olduğundan özellikle emin olmalıdır:

  • Mümkün olan her yerde hayvanların alternatiflerle değiştirilmesi,
  • Kullanılan hayvan sayısının azaltılması ve
  • Hayvanlara verilecek zararı en aza indirmek için deney koşullarının ve prosedürlerin iyileştirilmesi.

Türkiye'de yapılan çalışmalar için lütfen aşağıda verilen ULAKBİM-TR DİZİN Etik İlkeler Akış Şemasını inceleyiniz:

 

Hayvanların Refahı Hakkında Açıklama

Çalışmada hayvan kullanıldıysa;

Araştırmada kullanılan hayvanların refahına saygı gösterilmelidir. Hayvanlar üzerinde yapılan deneyleri bildirirken yazarlar aşağıdaki ifadeyi belirtmelidir:

Etik onay: Hayvanların bakımı ve kullanımıyla ilgili tüm geçerli uluslararası, ulusal ve/veya kurumsal yönergelere uyulmuştur.

Veya retrospektif çalışmalar için; makale metninde özet ifadesi aşağıdaki gibi yer almalıdır:

Etik onay: Bu tür retrospektif çalışmalar için resmi onam gerekmemektedir.

İnsan Hakları Beyanı

Yazarlar insan katılımcıların yer aldığı çalışmaları bildirirken aşağıdaki ifadeyi eklemelidir:

Etik onay: Çalışmalar ilgili kurumsal ve/veya ulusal araştırma etiği komitesi tarafından onaylanmış olup etik standartlara uygun olarak gerçekleştirilmiştir.

Veya retrospektif çalışmalar için; makale metninde özet ifadesi aşağıdaki gibi yer almalıdır:

Etik onay: Bu tür retrospektif çalışmalar için resmi onam gerekmemektedir.

 

Düzeltmeler ve Geri Çekmeler

Acta Natura et Scientia, yayım sonrası editörlük kararları (örneğin düzeltmeler veya makalenin yayından geri çekilmesi) yalnızca gündeme getirilen konuları, takip eden tartışmalarda alınan tüm materyalleri ve bilgileri ve vaka ayrıntılarının COPE kılavuzu ve derginin politikaları ve yayım kriterleriyle nasıl uyumlu olduğunu dikkatlice değerlendirdikten sonra verir. COPE kılavuzuna uygun olarak, dergi, bir editörlük kararına varmadan önce endişeleri makalenin sorumlu yazarıyla görüşmeye çalışır.

Yazarlara yayın sonrası bir editörlük kararı iletildikten sonra, karar yazarların karara yanıt verebileceği veya metni fark edebileceği kısa bir yorumlama süresi boyunca tutulur. Karar bildirim mektubunda belirtilen yorumlama süresinin bitiş tarihinden sonra karar işleme alınır.

Düzeltmeler ve Makalenin Yayından Geri Çekilmesi (Retraction)

Acta Natura et Scientia aşağıdaki durumlarda bir düzeltme yapmayı düşünmelidir:

  • Aksi takdirde güvenilir bir yayının küçük bir kısmı hatalı veriler sunuyor veya yanıltıcı çıkıyor, özellikle de bu dürüst bir hatanın sonucuysa.
  • Yazar veya katkıda bulunanların listesi yanlış (örneğin hak eden bir yazar çıkarılmış veya yazarlık kriterlerini karşılamayan biri eklenmiş).

Hakemli içeriklerdeki düzeltmeler üç kategoriden birine girer:

  • Erratum (Yayıncı düzeltmesi): Okuyucuları, yayınevi/dergi personeli tarafından yapılan ve yayın kaydını veya makalenin bilimsel bütünlüğünü ya da yazarların veya Derginin itibarını olumsuz etkileyen önemli bir hata (genellikle bir üretim hatası) konusunda bilgilendirmek.
  • Corrigendum (Yazar düzeltmesi): Yazarlar tarafından yapılan ve yayın kaydına, makalenin bilimsel bütünlüğüne veya yazarların veya Derginin itibarına zarar veren önemli bir hatayı okuyuculara bildirmek.
  • Addendum: Yazarların tutarsızlıkları açıklamak, mevcut çalışmayı genişletmek veya ana çalışmadaki bilgileri açıklamak veya güncellemek için makaleye yaptıkları ekleme.

Bir düzeltmenin yayınlanıp yayınlanmaması bir derginin Editörü(leri) tarafından, bazen hakemler veya Editör Kurulu üyelerinden alınan tavsiyelerle yapılır. Editörler, ilgili makalenin yazarlarıyla bir açıklama talebiyle iletişime geçerler, ancak bir düzeltmenin gerekip gerekmediği ve gerekiyorsa hangi türün gerektiği hakkındaki nihai karar Editörlere aittir.

Makalenin Yayından Geri Çekilmesi (Retraction)

Bir makalede, çift gönderim, yanlış yazarlık iddiaları, intihal, verilerin hileli kullanımı, sahte yazarlar vb. gibi bilimsel veya etik kodların ihlali olduğu belirtilirse makalenin yayından geri çekilmesi (Retraction) işlemi gerçekleştirilir. Büyük bir hata (örneğin analizde veya yöntemlerde) makaledeki sonuçları geçersiz kıldığında veya araştırma suistimali veya yayın suistimali gerçekleştiğinde (örneğin gerekli etik onayları olmayan araştırma, uydurulmuş veriler, manipüle edilmiş görüntüler, intihal, tekrarlanan yayın vb.) bir yayından geri çekme (Retraction) bildirimi yayınlanır. Bir makale için yayından geri çekme kararı COPE yönergelerine uygun olarak verilecek ve editör kadrosunun editörle işbirliği içinde yapacağı bir araştırmayı içerecektir. Yazarlar ve kurumlar, nedenleri geri çekme kriterlerini karşılıyorsa makalelerinin geri çekilmesini talep edebilirler.

COPE geri çekme yönergeleri COPE web sitesinde bulunabilir: https://publicationethics.org/node/19896

Makalenin yayından geri çekilmesi şu durumlarda dikkate alınacaktır:

  • Bulguların güvenilir olmadığına dair açık bir kanıt varsa, bu ya uygunsuz davranıştan (örneğin veri uydurma veya görüntü manipülasyonu) ya da dürüst bir hatadan (örneğin yanlış hesaplama veya deneysel hata) kaynaklanır.
  • Bulguların daha önce başka bir yerde uygun çapraz referanslama, izin veya gerekçelendirme olmaksızın yayınlanmış olması durumunda (örneğin, tekrarlanan yayın veya çift yayın durumları).
  • Araştırmanın intihal teşkil edip etmediği.
  • Sahte yazarlığa dair kanıt varsa.
  • Akran değerlendirmesinin tehlikeye atıldığına dair kanıt varsa.
  • Etik olmayan bir araştırmaya dair kanıt varsa.

Makalenin kabul edilmesinden sonra ancak yayımlanmasından önce geri çekilmesine karar verilmesi halinde, Editör, Baş Editörden alacağı geri çekme mektubuyla birlikte yazıyı yazara iade eder.

Makalenin yayımlanmasından sonra yayından geri çekilmesine karar verildiğinde dergi:

  • Makalenin yayınlanmış versiyonuna “Yayından Geri Çekildi (Retracted)” filigranı ekler.
  • "Yayından Geri Çekilen Makale (Retracted): [Makale Başlığı]" başlığıyla, yayından geri çekilen makaleye bağlantı verilerek ayrı bir geri çekme bildirimi yayınlar.
  • Geri çekme bildirimini derginin çevrimiçi sayısında sayfalandırır ve erişilebilir hale getirir.

 

SORUMLULUK REDDİ

Editör veya editör kurulu üyeleri yazarın görüşlerinden ve makale içeriklerinden sorumlu değildir. Yazarlar makalelerinin etik özgünlüğünden ve olası hatalarından sorumludur. Ayrıca, düzeltmeden önce sayfa düzenlemesine dayalı tüm hatalardan da sorumludurlar. Öte yandan, düzeltmeden sonra yayımlanmış dosyada meydana gelen yazım hataları dergi yöneticilerinin sorumluluğundadır.

Not: Yazarın 2 ay içinde düzeltme yapması gerekmektedir, aksi takdirde makale reddedilecektir.

Not: Dergi Editör Kurulu, gönderilen yazılarla ilgili yayın kararlarını, hakemlerin yazıya ilişkin değerlendirmeleri, dergi editör kurulunun politikaları ve intihal, iftira ve telif hakkı ihlallerini önlemeye yönelik yasal çabalar temelinde almakla yükümlüdür.


5 defa okundu.